Zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia a wynagrodzenie

Stosownie do przepisu art. 36(2) kodeksu pracy związku z wypowiedzeniem umowy o pracę pracodawca może zwolnić pracownika z obowiązku świadczenia pracy do upływu okresu wypowiedzenia. W okresie tego zwolnienia pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia. W praktyce oznacza to, że po dokonaniu wypowiedzenia okres wypowiedzenia rozpoczyna i kontynuuje swój bieg, ale pracownik nie ma obowiązku wykonywania pracy, zachowując jednocześnie prawo do wynagrodzenia. W praktyce taka sytuacja może mieć miejsce, jeśli np. przyczyną wypowiedzenia stosunku pracy była utrata zaufania do pracownika – pracodawca nie chce, aby pracownik, który ma świadomość, że jego stosunek pracy niebawem zakończy się, miał dostęp do tajemnic zakładu pracy, baz danych klientów itp. Zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia powoduje, że pracownik pracy nie świadczy, ale zachowuje prawo do wynagrodzenia. Jednocześnie wynagrodzenie przy zwolnieniu z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia należy się, jeśli to zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy odbywa się na drodze jednostronnej decyzji pracodawcy, przy czym nie ma tu znaczenia, kto wypowiedział sam stosunek pracy – czy pracownik, czy pracodawca.

Zwolnienie z obowiązku wykonywania pracy w okresie wypowiedzenia

Należy wyraźnie podkreślić, iż wskazany przepis art. 36(2) kodeksu pracy nie wskazuje konkretnego rodzaju umowy o pracę, z wypowiedzeniem której można pracownika zwolnić z obowiązku świadczenia pracy za wynagrodzeniem. Uznać zatem należy, iż dotyczy to każdego rodzaju umowy o pracę, w tym umowy o pracę na okres próbny. Zarówno w przypadku dokonania wypowiedzenia umowy przez pracodawcę, jak i pracownika, pracodawca ma prawo zwolnić pracownika z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia, z zachowaniem prawa pracownika do wynagrodzenia.

Samo zwolnienie pracownika z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia nie ma wpływu na długość samego okresu wypowiedzenia. Co więcej, to zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy może dotyczyć całego okresu wypowiedzenia, jak i jego części. Przykładowo stosunek pracy został wypowiedziany i swój bieg rozpoczął okres wypowiedzenia. Pracownik w okresie wypowiedzenia świadczy pracę, jak dotychczas, zachowując swoje wszelkie prawa, ale i obowiązki. W pewnym momencie pracodawca podejmuje decyzję, że w pozostałej części okresu wypowiedzenia, jaka została do dnia rozwiązania się umowy, zwalnia pracownika z obowiązku świadczenia pracy, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia. Jest to jak najbardziej dopuszczalne.

Jak liczyć wynagrodzenie za okres zwolnienia ze świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia

Sposób ustalania wysokości wynagrodzenia za okres zwolnienia ze świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia wskazuje przepis §5 ust. 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 29.05.1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy. Zgodnie z powołanym przepisem wynagrodzenie w okresie zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia liczy się tak, jak wynagrodzenie za urlop. Należy zatem ustalić, jakie składniki wynagrodzenia przysługują pracownikowi. Składniki stałe należy uwzględnić z miesiąca korzystania ze zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy, a składniki zmienne wynagrodzenia w wysokości łącznej, wypłacone w okresie 3 miesięcy poprzedzających miesiąc korzystania ze zwolnienia. Następnie te składniki stałe z miesiąca korzystania ze zwolnienia dzieli się przez liczbę godzin do przepracowania w tym miesiącu, z kolei składniki zmienne sumuje się z okresu 3 miesięcy poprzedzających i dzieli się przez sumę godzin, przepracowanych przez pracownika w okresie tych 3 miesięcy poprzedzających. W ten sposób ustala się wartość jednej godziny, którą następnie należy pomnożyć przez liczbę godzin, które pracownik przepracowałby w miesiącu, gdyby nie został zwolniony z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia. Najlepiej pokazać to na przykładzie.

Przykład wyliczenia wynagrodzenia za zwolnienie z obowiązku wykonywania pracy w okresie wypowiedzenia

Pracownik pracuje na pełnym etacie, z wynagrodzeniem w kwocie 4000 zł miesięcznie brutto. Oprócz tego otrzymuje on premie, które w miesiącach styczeń, luty i marzec 2019 roku wyniosły odpowiednio 410 zł, 280 zł i 320 zł. Wynagrodzenie w zakładzie pracy wypłacane jest ostatniego dnia miesiąca. W dniu 20 marca 2019 roku pracownik złożył wypowiedzenie, a ze względu na jego staż pracy u tego pracodawcy obowiązuje go miesięczny okres wypowiedzenia, który swój bieg zakończy z dniem 30 kwietnia 2019. W okresie wypowiedzenia pracownik został decyzją pracodawcy zwolniony z obowiązku świadczenia pracy. Wynagrodzenie za zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy w kwietniu wyniesie:

1. 4000 zł / 168 (godzin do przepracowania w kwietniu) = 23,81 zł
2. (410 zł + 280 zł + 320 zł) / (176 godzin przepracowanych w styczniu 2019 + 160 godzin przepracowanych w lutym 2019 + 168 godzin przepracowanych w marcu 2019) = 2 zł
3. Wartość jednej godziny: 23,81 zł + 2 zł = 25,81 zł

Wynagrodzenie za zwolnienie z obowiązki świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia w kwietniu wyniesie zatem:

168 (godzin do przepracowania w kwietniu 2019) * 25,81 zł = 4336,08 zł

Jak widzisz, nie jest to trudne, należy jedynie pilnować składników wynagrodzenia oraz godzin przepracowanych w okresie 3 miesięcy poprzedzających (przepracowanych, a nie planowanych do przepracowania).