Kiedy i jak pracownica w ciąży może cofnąć wypowiedzenie umowy o pracę?

Zgodnie z art. 30 §1 ust. 2 kodeksu pracy umowa o pracę rozwiązuje się przez oświadczenie jednej ze stron (pracodawcy lub pracownika) z zachowaniem okresu wypowiedzenia. Jest to tzw. rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem. Jednocześnie zgodnie z art. 32 kodeksu pracy to wypowiedzenie umowy o pracę może złożyć każda ze stron, a więc zarówno pracodawca, jak i pracownik, a samo rozwiązanie się umowy następuje z upływem okresu wypowiedzenia. W niektórych przypadkach przepisy kodeksu pracy ograniczają możliwość wypowiedzenia umowy o pracę przez pracodawcę – tak jest np. w przypadku usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy (art. 41 kodeksu pracy), czyli jeśli pracownik przebywa na urlopie wypoczynkowym, zwolnieniu lekarskim czy innej usprawiedliwionej nieobecności, w jej trakcie pracodawca nie może mu wypowiedzieć umowy o pracę. Co ważne, ograniczenie to dotyczy wyłącznie wypowiedzenia umowy ze strony pracodawcy. Jeśli pracownik chce, to umowę o pracę może wypowiedzieć również i przebywając na urlopie czy zwolnieniu lekarskim.

Jednocześnie zgodnie z art. 177 §1 kodeksu pracy pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie ciąży, a także w okresie urlopu macierzyńskiego pracownicy, chyba że zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z jej winy i reprezentująca pracownicę zakładowa organizacja związkowa wyraziła zgodę na rozwiązanie umowy, przy czym zgodnie z §2 powołanego przepisu ograniczenie to nie ma zastosowania do pracownicy, zatrudnionej na okres próbny nieprzekraczający jednego miesiąca. Z kolei sama umowa o pracę zawarta na czas określony albo na okres próbny przekraczający jeden miesiąc, która uległaby rozwiązaniu po upływie trzeciego miesiąca ciąży, ulega przedłużeniu do dnia porodu (nie dotyczy to umowy na zastępstwo).

Cofnięcie wypowiedzenia umowy o pracę przez pracownicę w ciąży

Jeśli pracownica składa swoje oświadczenie woli o wypowiedzeniu umowy o pracę, a w czasie składania tego oświadczenia nie wie, że jest w ciąży, to takie wypowiedzenie umowy o pracę może skutecznie cofnąć. O ile co do zasady każde wypowiedzenie umowy o pracę, które zostało złożone przez pracownika, może zostać cofnięte za zgodą pracodawcy, tak w przypadku kobiety w ciąży może ona cofnąć swoje oświadczenie woli niezależnie od tego, czy pracodawca się na to zgadza, czy nie. Pracownica, która złożyła oświadczenie o rozwiązaniu umowę o pracę za wypowiedzeniem, nie wiedząc o tym, że w chwili jego wręczania jest w ciąży, może skutecznie powołać się na błąd swojego oświadczenia o wypowiedzeniu i wycofać swoje wypowiedzenie. Cofnięcie wypowiedzenia przez pracownicę w ciąży nie może powodować negatywnych dla niej skutków (w tym rozwiązania się umowy z upływem okresu wypowiedzenia), gdyż ze względu na stan ciąży będzie ona objęta szczególną ochroną zatrudnienia.

Pracownica w ciąży może cofnąć wypowiedzenie umowy o pracę, które złożyła pracodawcy, bez konieczności uzyskania zgody pracodawcy. Warunkiem jest jedynie, aby w momencie złożenia swojego oświadczenia woli nie wiedziała o stanie ciąży lub nie wiedziała o przysługujących jej uprawnieniach związanych z ciążą. Należy pamiętać, iż przepisy kodeksu pracy nie wskazują, w jaki sposób pracownica ma udowodnić, że w chwili składania wypowiedzenia nie wiedziała, że jest już w ciąży, a więc co do zasady, jeśli pracownica będąca w ciąży składa wypowiedzenie umowy o pracę, a następnie chce je cofnąć i powołuje się tu na fakt, że złożyła je nie wiedząc, że jest w ciąży, to pracodawca nie ma „większej możliwości ruchu” i musi się na to cofnięcie wypowiedzenia zgodzić (chyba, że wykaże, że w chwili jego składania pracownica wiedziała, że jest w ciąży).

Jeśli pracownica w chwili składania wypowiedzenia umowy o pracę wie, że jest w ciąży, nie może cofnąć swojego wypowiedzenia, powołując się na błąd, pod wpływem którego była, składając oświadczenie. Z kolei, jeśli w chwili składania wypowiedzenia nie wie ona, że jest w ciąży, może je skutecznie cofnąć, powołując się na ten błąd, a samego cofnięcia powinna dokonać w ciągu 7 dni od dnia, w którym dowie się o swojej ciąży albo o prawie do cofnięcia w związku z nią oświadczenia o wypowiedzeniu umowy o pracę.

W praktyce wygląda to tak, że jeśli pracownica składa oświadczenie o wypowiedzeniu umowy o pracę, a następnie dowiaduje się o swojej ciąży i chce uchylić się od skutków swojego oświadczenia (chce je wycofać), to składa pracodawcy stosowne oświadczenie o cofnięciu swojego poprzedniego oświadczenia o wypowiedzeniu umowy o pracę. Składając oświadczenie o cofnięciu wypowiedzenia pracownica musi powołać się na błąd – składając wypowiedzenie nie wiedziała, że jest w ciąży i gdyby wówczas wiedziała o tym, to z pewnością wypowiedzenia umowy by nie złożyła.

Więcej na temat uprawnień pracownicy w ciąży oraz w ogóle o uprawnieniach rodzicielskich znajdziesz w naszym kursie online: Uprawnienia pracowników związane z rodzicielstwem – szkolenie. Szkolenie to kompleksowo omawia tematykę praw i obowiązków przyszłych i obecnych rodziców, zawiera wszelkie niezbędne informacje, porady praktyczne oraz wzory pism i wniosków, bezpośrednio do wykorzystania przez pracownice w ciąży czy rodziców.