Umowa zlecenia ze studentem a ZUS i podatki. Rozliczenie wynagrodzenia na umowie zlecenia ze studentem

Umowa zlecenia ze studentem to dla wielu przedsiębiorców bardzo korzystna opcja zatrudnienia. Jako elastyczna forma zatrudnienia nie podlega regulacjom przepisów prawa pracy, stosunkowo łatwo można umowę zlecenia ze studentem nawiązać i zakończyć. Do tego dochodzą – ważne dla każdego przedsiębiorcy – spore oszczędności finansowe. Umowa zlecenia ze studentem jest bowiem co do zasady zwolniona ze składek ZUS, a z wynagrodzenia z umowy zlecenia ze studentem nalicza się jedynie podatek dochodowy. Jednak samo zatrudnienie studenta na zleceniu ma jeszcze więcej plusów.

Umowa zlecenia ze studentem – prostota i wygoda

Umowa zlecenia ze studentem nie podlega regulacjom kodeksu pracy. Oznacza to, że zatrudniając na zleceniu zleceniodawca nie ma obowiązków pracodawcy, dotyczących np. prowadzenia dokumentacji pracowniczej (akt osobowych, ewidencji itp.), nie ma obowiązku udzielania urlopów wypoczynkowych, szkoleniowych i innych – te bowiem co do zasady zleceniobiorcy (w tym studentowi na umowie zlecenia) nie przysługują. Sama umowa zlecenia nie musi mieć nawet formy pisemnej, niemniej z pewnością, choćby dla celów dowodowych, lepiej, aby taką formę pisemną miała.

Umowa zlecenia ze studentem i wynagrodzenie z niej nie podlegają obowiązkom składkowym. Wynagrodzenie z umowy zlecenia, zawartej ze studentem, jest nieozusowane. Ważne jest jednak spełnienie tu dwóch warunków – zleceniobiorca musi mieć status studenta oraz nie może ukończyć 26 roku życia. Sam status studenta potwierdza ważna legitymacja studencka albo zaświadczenie, wydane przez dziekanat. Jeśli umowa zlecenia została zawarta ze studentem, który ukończył 26 rok życia, podlega ona ozusowaniu na zasadach ogólnych, jak w przypadku każdego innego zleceniobiorcy.

Umowa zlecenia ze studentem będzie również ozusowana w przypadku, gdy zostaje zawarta ze studentem, z którym zleceniodawcę łączy już stosunek pracy. Jeśli student pracuje na etacie, a jednocześnie ze swoim pracodawcą obok umowy o pracę zawiera również umowę zlecenia, to ta umowa zlecenia będzie podlegać obowiązkom ZUS, gdyż jest zawarta z własnym pracownikiem. Taka konstrukcja, czyli zawieranie umowy zlecenia obok umowy o pracę jest często spotykana, przy czym jest to możliwe wyłącznie w przypadku, gdy obowiązki z umowy zlecenia różnią się od tych, z umowy o pracę. Przykładowo student – informatyk zostaje zatrudniony na etacie, w ramach którego zajmuje się pisaniem oprogramowania, a niezależnie od tego pracodawca zawiera z nim umowę zlecenia, której przedmiotem jest zarządzanie bazami danych. Przedmiot umowy o pracę jest inny niż przedmiot umowy zlecenia, nie ma więc ryzyka, że pracodawca narazi się na zarzut, że umowa zlecenia ze studentem została zawarta wyłącznie po to, aby omijać przepisy o czasie pracy, w szczególności dotyczące nadgodzin.

Uwaga – jeśli student jest zatrudniony na umowie o pracę, ale w zupełnie innym zakładzie pracy, to zatrudniając go na zleceniu w naszym zakładzie pracy nie zgłaszamy go do ubezpieczenia w ZUS ani nie naliczamy składek z wynagrodzenia z umowy zlecenia. Przykładowo, jeśli w firmie X student pracuje na umowie o pracę, a na zleceniu zatrudnia go firma Y, to w firmie Y umowa zlecenia ze studentem nie podlega w ogóle obowiązkom ZUS.

Umowa zlecenia ze studentem a ZUS

Jak wspomnieliśmy, co do zasady umowa zlecenia ze studentem nie podlega ozusowaniu. Oznacza to, że zatrudniając studenta na zleceniu zleceniodawca nie musi zgłaszać go do ubezpieczeń w ZUS ani też naliczać z jego wynagrodzenia stosownych składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne (z wyjątkami, o których powyżej). Z wynagrodzenia z umowy zlecenia, zawartej ze studentem, nalicza się jedynie podatek dochodowy. Robi się to bardzo prosto, co pokażemy za chwilę na przykładzie.

Należy pamiętać o jednej rzeczy – umowa zlecenia ze studentem nie podlega składkom i obowiązkom ZUS do chwili, do której dana osoba zachowuje status studenta. Jeśli zatem zatrudniamy studenta na zleceniu, a student ten obronił dyplom, to od dnia następnego po obronie należy go zgłosić do ubezpieczeń ZUS. Może się też zdarzyć sytuacja, w której zatrudniony na umowie zlecenia student obroni np. licencjat w dniu 30 czerwca, a od 1 października rozpoczyna studia uzupełniające. W takim wypadku do dnia obrony licencjatu umowa zlecenia ze studentem jest zwolniona z ZUS, od dnia następnego po obronie należy go do ZUS zgłosić i z wynagrodzenia z tytułu umowy zlecenia naliczać stosowne składki, a potem ponownie wyrejestrować studenta z ZUS, gdyż ponownie nabywa on status studenta (zostaje wpisany na listę studentów).

Student na umowie zlecenia musi mieć świadomość, iż pomimo faktu, że z jego wynagrodzenia nie jest naliczana składka zdrowotna, to może korzystać z bezpłatnej opieki zdrowotnej. Jeśli do ubezpieczenia jako członka rodziny nie zgłasza go pracujący ojciec czy matka, to student może w tym zakresie zwrócić się do uczelni.

Umowa zlecenia ze studentem a podatek dochodowy

O ile umowa zlecenia ze studentem jest co do zasady zwolniona ze składek ZUS, tak wynagrodzenie otrzymywane przez studenta jest normalnie opodatkowane. Sam podatek, który należy odprowadzić na konto urzędu skarbowego, liczy się bardzo prosto:

1. Wynagrodzenie brutto (przychód): 2000 zł
2. Kosz uzyskania przychodu: 20% z 2000 zł = 400 zł
3. Podstawa podatku: 2000 – 400 = 1600 zł
4. Podatek: 18% z 1600 zł = (zaokrąglamy) 288 zł
5. Netto do wypłaty: 2000 – 288 = 1712 zł

Jak widzisz, nic trudnego. Rozliczenie wynagrodzenia z umowy zlecenia ze studentem od kwoty brutto do netto to kilka prostych obliczeń.