Odwołanie pracownika z urlopu wypoczynkowego – kiedy jest dopuszczalne?

Prawo do skorzystania z corocznego i płatnego urlopu wypoczynkowego jest jednym z najważniejszych uprawnień pracowniczych. Nie oznacza to jednak, że pracownik może z urlopu wypoczynkowego korzystać w dowolny, wygodny dla siebie sposób. W szczególności z urlopu wypoczynkowego pracownik korzysta zgodnie z planami urlopowymi w zakładzie pracy, a jeśli planów urlopowych w zakładzie nie ma, w terminach uzgodnionych z pracodawcą.

W praktyce wygląda to tak, że pracownik składa wniosek o udzielenie urlopu w konkretnym terminie, a pracodawca mu takiego urlopu udziela. Z pewnymi jednak wyjątkami – jeśli ze względu na szczególne potrzeby pracodawcy lepiej, aby pracownik zamiast przebywać na urlopie wypoczynkowym pozostał jednak w zakładzie pracy, to pracodawca może odmówić mu udzielenia urlopu i udzielić tego urlopu w innym terminie. Ważne jest, aby tego urlopu udzielił mu w innym terminie i aby przyczyna przesunięcia terminu urlopu byłą istotna, tzn. aby szczególne potrzeby pracodawcy faktycznie miały miejsce.

Odwołanie pracownika z urlopu wypoczynkowego

Oprócz przesunięcia terminu urlopu wypoczynkowego ze względu na szczególne potrzeby pracodawcy pracodawca ma również prawo – w uzasadnionych przypadkach – odwołać pracownika z urlopu wypoczynkowego już po rozpoczęciu korzystania z tego urlopu. Odwołanie pracownika z już rozpoczętego urlopu wypoczynkowego jest możliwe wyłącznie w przypadku wystąpienia okoliczności, których nie było przed rozpoczęciem tego urlopu i których nie dało się przewidzieć. Przykładowo pracodawca odwołuje z urlopu wypoczynkowego informatyka, który zajmuje się bazami danych w zakładzie pracy, a w czasie korzystania przez niego z tego urlopu doszło do awarii (której nikt nie przewidywał przed urlopem) i tylko ten informatyk jest w stanie z tą awarią sobie poradzić.

Jeśli pracodawca odwołuje pracownika z urlopu wypoczynkowego, musi ponieść koszty z tym związane, w szczególności koszty powrotu pracownika z przerwanych wczasów. Jeśli pracownik, aby wrócić z przerwanego urlopu, musi ponieść pewne wydatki, pracodawca ma obowiązek ich zwrotu. Dobrze jest, aby pracownik był w stanie te koszty udokumentować. Ten obowiązek zwrotu kosztów w razie przerwania urlopu pracownika nakłada na pracodawcę wprost przepis art. 167 §2 kodeksu pracy.

Może się też okazać, że termin urlopu wypoczynkowego pracownika zostanie przesunięty z powodu „zewnętrznych” okoliczności, niezależnych ani od pracodawcy, ani od pracownika. Jeśli np. w trakcie urlopu wypoczynkowego pracownik stanie się niezdolny do pracy z powodu choroby, urlop wypoczynkowy ulega przerwaniu, a niewykorzystaną jego część przesuwa się na inny termin. Zgodnie z art. 166 kodeksu pracy część urlopu, której pracownik nie wykorzystał z powodu choroby, odosobnienia w związku z chorobą zakaźną, powołania na ćwiczenia wojskowe czy rozpoczęcia korzystania z urlopu macierzyńskiego, udziela się w terminie późniejszym.

Samo przesunięcie terminu urlopu może nastąpić również na wniosek pracownika. Przykładowo pracownik planował w określonym terminie wyjazd, po czym okazało się, że jego małżonek nie może w tym terminie skorzystać z urlopu wypoczynkowego. W takim wypadku, po odpowiednim umotywowaniu wniosku, pracodawca przesuwa termin urlopu pracownika na inny czas.